Marszałek apeluje do premiera. Chce powołania zespołu ds. reformy samorządowej 

Rok po zaprzysiężeniu obecnego rządu samorządowcy podsumowują nierozwiązane wciąż problemy samorządów. Marszałek Adam Struzik zaapelował do premiera Donalda Tuska o powołanie zespołu ds. reformy samorządowej. W listopadzie 2024 r. Sejm RP przyjął projekt ustawy w sprawie Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który sankcjonuje ich centralizację dokonaną przez rządy PiS. Taka decyzja wzbudziła sprzeciw strony samorządowej – Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu, w tym Związku Województw Rzeczpospolitej Polskiej, Związku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich i Związku Powiatów Polskich.

Zdaniem samorządowców w swojej decyzji strona rządowa nie wzięła pod uwagę licznych stanowisk i sprzeciwu strony samorządowej. Z kolei resort klimatu uzasadnia centralizację koniecznością koordynacji współpracy między NFOŚiGW a WFOŚiGW we wdrażaniu programu „Czyste Powietrze”, który został jednak wstrzymany. Poza tym udział w realizacji „Czystego Powietrza” to tylko jedno z wielu zadań wykonywanych przez wojewódzkie fundusze.

– Trudno nam, samorządowcom, zrozumieć obranie centralistycznego kierunku. Centralizacja stoi w sprzeczności z ideą samorządności, zasadą pomocniczości i zapowiadanym w programach wyborczych obecnej koalicji rządzącej, a także w exposé Pana Premiera „powrotem Polski samorządowej”. Ignoruje potwierdzoną empirycznie regułę, że samorządy lepiej znają potrzeby lokalnych społeczności i regionów niż rząd i jego agendy. Odejście od idei samorządności to również odwrót od demokratycznego państwa prawa – podkreśla marszałek Adam Struzik, który wyraża też swój niepokój w związku z centralizacją WFOŚiGW w piśmie do premiera Donalda Tuska i rok po zaprzysiężeniu obecnego rządu podsumowuje nierozwiązane wciąż problemy samorządów. 

Dotyczą one m.in. niewspółmiernych środków na realizację zadań zleconych, niedofinansowania szpitali czy ciągle obowiązującej dwukadencyjności. Przypomniał też o deklaracji zwrócenia samorządom utraconych uprawnień, w tym właśnie wojewódzkich funduszy ochrony środowiska czy ośrodków doradztwa rolniczego. 

– Być może jest to najlepszy czas na powołanie zespołu ds. reformy samorządowej, która pozwoli wypracować najlepsze rozwiązania w zakresie podziału kompetencji i sprawiedliwego pokrycia kosztów realizacji zadań. Nikt dotychczas nie kwestionował sukcesu rozwojowego Polski wynikającego z silnej pozycji samorządów w ustroju kraju. Dalsza centralizacja bez szerokiej dyskusji i pogłębionej analizy będzie najkrótszą drogą do utraty efektywności operacyjnej, ekonomicznej i społecznej. Wyhamowanie regionalnych i lokalnych wspólnot poprzez odebranie im możliwości decydowania o najważniejszych dla nich sprawach to marnotrawstwo najcenniejszego kapitału, jakim jest zaangażowanie tych wspólnot na rzecz dobra wspólnego – podsumowuje w piśmie marszałek.